Θέλετε πανικό? Μπα…θα προτιμήσω ΔΕΠΥ!
Τότε είναι που παίρνουν τηλέφωνο ζητώντας άμεσα, «σήμερα αν γίνεται», ψυχίατρο. Προς άγραν αφενός μεν ανακούφισης, είτε της πιο βασανιστικής εκδοχής του βιώματος, που προσομοιάζει με κρίση πανικού και επιθανάτιας αγωνίας, είτε της λιγότερο βασανιστικής, από πλευράς έντασης συμπτωμάτων, αλλά εξίσου φθοροποιού αίσθησης ανεπάρκειας εαυτού, οπότε και επιζητείται η διάγνωση της ΔΕΠΥ, υπό την καθοδήγηση του αλάνθαστου ιατρικού συμβούλου (Google), που όλοι έχουμε στο τσεπάκι μας, αφετέρου δε ψυχοδιεγερτικών, ακόμα και αμφεταμινών, ώστε να βελτιωθούν οι γνωστικές λειτουργίες.
Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν σχετικά με το πώς καταλήγουν τα πράγματα εκεί. Νομίζω ότι το κυριότερο είναι ότι τα παιδιά μας και οι νεαροί ενήλικες συνάνθρωποί μας κινούνται “ζαλισμένοι” μέσα στην δίνη της πληροφορίας και της αλματώδους ανάπτυξης της τεχνολογίας, σε τέτοιο βαθμό αλματώδους, που μας βρίσκει απροετοίμαστους, ψυχικά και πνευματικά . Θυμάμαι, όταν ήμουν στο λύκειο, τους καθηγητές να μιλούν για την επικείμενη εποχή της πληροφορίας και δεν μπορούσα να διανοηθώ τι εννοούσαν. Φυσικά τότε δεν υπήρχε ούτε ίντερνετ ούτε κινητό. Τώρα πια βρισκόμαστε στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης «AI». Κάνεις αναζήτηση δύο, τριών λημμάτων και έχεις πρωτότυπη διατριβή στην αρχειοθήκη σου με το πάτημα ενός κουμπιού. Διευκολυντικό, αν μη τι άλλο… Αυτό όμως ταυτόχρονα προκαλεί την άμβλυνση της ικανότητας του ανθρώπου να εμμένει, να σχεδιάζει, να επεξεργάζεται, να συνδυάζει, και γενικά να ακονίζει τις νοητικές του δυνατότητες.
Πιο συγκεκριμένα η πολύωρη ενασχόληση με τη θέαση βίντεο των οποίων οι σκηνές εναλλάσσονται με καταιγιστικό ρυθμό, και συναρπαστικών ηλεκτρονικών παιχνιδιών με προσομοιωτική δυνατότητα, τέτοια που σε κάνει να αισθάνεσαι πραγματικός μαχητής και να είσαι σε απόλυτη εγρήγορση μη σε «σκοτώσουν» ή για να «σκοτώσεις» ο ίδιος αντιπάλους και να προχωρήσεις στο επόμενο level του παιχνιδιού, εξοικειώνει τον εγκέφαλό μας με καταστάσεις που δε συναντώνται στην πραγματική ζωή, η οποία φαντάζει συγκριτικά πολύ ανιαρή, πολύ αργή κι άχρωμη, απελπιστικά άνευρη. Αυτό όμως που λησμονείται, ή ούτε καν λαμβάνεται ως παράμετρος, είναι ότι ακόμα και ο πιο εκπαιδευμένος μαχητής στο πραγματικό πεδίο μάχης, εάν δεν ανακάμψει με αποχή από την έκθεση του στις δύσκολες συνθήκες για κάποιες εβδομάδες κινδυνεύει από το λεγόμενο battle stress, με συμπτώματα εξουθένωσης, γνωστικών ελλειμμάτων, αϋπνίας, κρίσεων πανικού, διαταραχής στη βούληση και την κρίση. Όταν λοιπόν αφήνουμε τον υπολογιστή ή το κινητό μετά από μαραθώνιες «μάχες» ηλεκτρονικών παιχνιδιών ή «σερφαρίσματος», βιώνεται η πλήρης αδυναμία συγκέντρωσης, αφομοίωσης γνώσης, συγκρότησης του γνωστικού οικοδομήματος που θα επιτρέψει την είσοδο στο πανεπιστήμιο ή την απόκτηση του πανεπιστημιακού πτυχίου.
Για να συνοψίσουμε, παρατηρείται μια φρενίτιδα στην ενασχόλησή μας με πολλά πράγματα ταχέως εναλλασσόμενα. Δεν υπάρχει συγκρότηση στην προσπάθεια, ούτε σαφώς καθορισμένος στόχος. Επιζητείται η άμεση ευχαρίστηση με τρόπο τέτοιο, ώστε να ναρκοθετείται η όποια στοχοκατευθυνόμενη προσπάθεια. Ως αποτέλεσμα η δυνατότητα ανάπτυξης δημιουργικής ενασχόλησης περιορίζεται, οι στόχοι δεν υλοποιούνται ή υλοποιούνται με πλάγιους τρόπους (μας γράφει το ΑΙ τις εργασίες μας). Ο άνθρωπος τσαλαβουτάει στον ωκεανό της πληροφορίας ανερμάτιστος, όσο και γοητευμένος από τις Σειρήνες των “πιασάδικων” βίντεο, μη δυνάμενος όχι να φτιάξει πιρόγα για να προστατευτεί από τη θάλασσα, αλλά ούτε καν να συνδυάσει κινητικά τα μέλη του για ν’ ανεβεί σε περαστικό πλοίο – καθώς έχει βυθιστεί στην αναπαυτική gaming πολυθρόνα του – και το μόνο που κινεί είναι οι φάλαγγες των δαχτύλων του των άνω άκρων επιδιδόμενος σε ποντικομαχία (mouse) ολκής. Και είναι τότε που περιμένουμε τη σωστική λέμβο του πανικού ή της διάγνωσης – άλλοθι της ΔΕΠΥ.