Αγίας Σοφίας 24 Θεσσαλονίκη, T.K. 546 22

Μύθοι και Αλήθειες

ΜΥΘΟΙ KAI ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ THN ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

1η ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ψυχική ασθένεια ΔΕΝ είναι συνώνυμη της τρέλας. Όταν λέμε τρέλα συνήθως εννοούμε την κατάσταση που ένα άτομο έχει υπερβολικές ιδέες, μπορεί να βλέπει οράματα, να έχει εξεζητημένη και αλλόκοτη συμπεριφορά, χαρακτηριστικά, συνήθως, όχι απαραίτητα, των ψυχωσικών διαταραχών.

Επιπλέον οι ψυχωσικές διαταραχές είναι ένα πολύ μικρό κομμάτι του συνόλου των ψυχικών νοσημάτων. Ακόμα είναι πολύ συνηθισμένο κάποιος να έχει υπερβολικές σκέψεις και να αισθάνεται ότι “τρελαίνεται” ενώ απλά υποφέρει από μια αγχώδη διαταραχή.

2η ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο ψυχίατρος είναι ο ιατρός ο εξειδικευμένος στη διάγνωση και αντιμετώπιση των ψυχικών νοσημάτων. Στη διάρκεια της 5ετούς εξειδίκευσής του ο ψυχίατρος έρχεται σε επαφή με ευρύ φάσμα ψυχικών νοσημάτων. Συνήθως το μικρότερο κομμάτι της εξειδίκευσης αφορά τα βαριά περιστατικά, που άλλωστε χρειάζονται να νοσηλευτούν σε ψυχιατρικές κλινικές, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα της εξειδίκευσης γίνεται σε δομές ψυχικών υπηρεσιών στην κοινότητα και αφορά στα ψυχικά νοσήματα που αντιμετωπίζει ο μέσος άνθρωπος που ζει και εργάζεται στην κοινωνία.

3η ΑΛΗΘΕΙΑ: Συνηθέστερα πίσω από τη φράση “έσπασαν τα νεύρα μου” υπονοείται μεγάλης κλίμακας ένταση και δυσφορία που είναι τα συχνότερα συμπτώματα ψυχικών νοσημάτων. Η νευρολογία όμως είναι μία ιατρική εξειδίκευση που ασχολείται με την παθολογία του νευρικού συστήματος, του οποίου συνηθέστερα νοσήματα είναι οι νευροπάθειες, οι μυοπάθειες, η επιληψία, η νόσος του Parkinson, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, η σκλήρυνση κατά πλάκας. Το άγχος, η κατάθλιψη, η ψύχωση, οι φοβίες, προβλήματα σχέσεων είναι καταστάσεις και νοσήματα ψυχικής φύσεως και ως εκ τούτου ο πλέον κατάλληλος ιατρός για την αντιμετώπισή τους είναι ο ψυχίατρος.

4η ΑΛΗΘΕΙΑ: Πολλοί άνθρωποι φοβούμενοι το στίγμα του ψυχικού νοσήματος και υποτιμώντας την ένταση του προβλήματος που αντιμετωπίζουν αποφεύγει τον ψυχίατρο και καταφεύγουν σε ψυχολόγο. Η αλήθεια είναι ότι συνήθως όταν κάποιος φθάνει σε αδιέξοδο και αρχίζει να υπολειτουργεί σε προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό επίπεδο συνήθως το ψυχικό νόσημα έχει κλιμακωθεί σε μέτρια προς έντονη βαρύτητα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η φαρμακευτική αγωγή προκειμένου να «μαλακώσουν» τα συμπτώματα και να τεθούν πρόσφορες βάσεις για τη θετική εξέλιξη της θεραπείας. Τελικά, η μη χορήγηση φαρμάκου, σε περίπτωση που η ένταση της ασθένειας το επιβάλλει, ισοδυναμεί με παράταση της ψυχικής νόσου και υπονομεύει την τελική έκβαση της θεραπείας. Από την άλλη, η επίσκεψη σε ψυχίατρο δε συνδέεται κατ’ ανάγκη με χορήγηση φαρμάκου.

5η ΑΛΗΘΕΙΑ: Η αλήθεια είναι ότι ο ψυχίατρος είναι ο ιατρός που έχει εξειδικευτεί στη διάγνωση και θεραπεία ψυχικών νοσημάτων. Ο ψυχολόγος είναι ο επιστήμονας που ασχολείται με τη μελέτη φαινομένων και μηχανισμών που διέπουν τη λειτουργία της ψυχικής σφαίρας και συσκευής με την οποία λειτουργεί ο άνθρωπος. Ο ψυχίατρος είναι ιατρός και μπορεί να κάνει ιατρικές διαγνώσεις και να συνταγογραφεί φάρμακα, όποτε απαιτείται, ενώ ο ψυχολόγος όχι. Κάποιοι ψυχολόγοι έχουν εξειδικευτεί στην κλινική ψυχολογία, στην ψυχική παθολογία και κάποια μορφή ψυχοθεραπείας. Όλοι οι ψυχίατροι είναι υποχρεωμένοι στο να εκπαιδευτούν στη κλινική διάγνωση ψυχικών νοσημάτων και τη θεραπεία αυτών, είτε χρησιμοποιώντας βασικές μορφές ψυχοθεραπείας είτε και με τη φαρμακοθεραπεία, όπου χρειάζεται. Πολλά ψυχικά νοσήματα εκδηλώνονται με σωματικά συμπτώματα ή και μπορεί να οφείλονται σε οργανικά νοσήματα. Ο ψυχίατρος ως ιατρός-σε αντίθεση με τον ψυχολόγο που δεν είναι σε θέση να το πράξει- είναι υποχρεωμένος να εντοπίσει άλλα οργανικά νοσήματα που σχετίζονται και μπορεί να προκαλούν την ψυχική ασθένεια. Έτσι για παράδειγμα ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας που δεν είναι ιατρός μπορεί να προσπαθεί να θεραπεύσει ανεπιτυχώς μία καταθλιπτική διαταραχή η οποία όμως οφείλεται σε υποθυρεοειδισμό. Ιδανικά ο ψυχίατρος και ο ψυχολόγος θα πρέπει να συνεργάζονται ώστε να υπάρχει σφαιρική αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας.

6η ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ψυχοθεραπεία είναι μία συστηματική ψυχική, γνωστική, συναισθηματική διαδικασία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου που στόχο έχει τον εντοπισμό δυσλειτουργικών στάσεων και συμπεριφορών με βάση τα οποία ο δεύτερος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και διαντιδρά με τον περίγυρό του. Υπάρχουν πολλών μορφών ψυχοθεραπείες οι πιο γνωστές από τις οποίες είναι η συμπεριφορική, η γνωστική, η ψυχαναλυτική, η ομαδική, η θεραπεία ζεύγους κ.ά. Η εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία είναι διαδικασία επίπονη ενίοτε και δαπανηρή όπου μπορούν να μετέχουν οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, ψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχιατρικοί νοσηλευτές. Συνήθως για τους ψυχιάτρους στα χρόνια της εξειδίκευσής τους στην ψυχιατρική περιλαμβάνεται και εκπαίδευση σε βασικές μορφές ψυχοθεραπείας. Για τους υπόλοιπους επαγγελματίες ψυχικής υγείας η εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία δεν είναι υποχρεωτική και εξαρτάται από τον προσανατολισμό τους. Στην Ελλάδα ακόμα δεν είναι αυστηρά οριοθετημένα τα κριτήρια που εξασφαλίζουν τον τίτλο του ψυχοθεραπευτή. Είναι σημαντικό να εκμεταλλευτείτε τη σύσταση και παραπομπή κάποιου οικείου σας ειδικά αν αυτός είχε θετική εμπειρία από ψυχοθεραπεία. Μπορείτε ακόμα να ζητήσετε σύσταση από τον οικογενειακό σας ιατρό. Επισκεφτείτε 2-3 ψυχοθεραπευτές πριν συμφωνήσετε να εμπλακείτε σε μακρά ψυχοθεραπεία με αυτόν που τελικά νοιώσατε να τον εμπιστεύεστε και ότι μπορεί να σας βοηθήσει. Ρωτήστε τον για την τεχνική που σκοπεύει να ακολουθήσει καθώς και λεπτομέρειες που αφορούν στη διαδικασία.

7η ΑΛΗΘΕΙΑ: Είναι συνηθισμένο το φαινόμενο να απευθύνεται κάποιος στον οικογενειακό ιατρό του λόγω άγχους, δυσφορίας, διαταραγμένου ύπνου καθώς και άλλων συμπτωμάτων όπως ταχυκαρδία, ιδρώτας, φουσκώματα στο στομάχι, ζάλη, μουδιάσματα και άλλα που συχνά συνδέονται με την ένταση της ψυχικής τους κατάστασης. Ο ιατρός φυσικά είναι υποχρεωμένος να αποκλείσει την οργανική βάση των συμπτωμάτων και ακόλουθα, όταν είναι πεπεισμένος για το υπόβαθρο της ψυχικής παθολογίας, είτε το υποτιμά λέγοντας “δεν είναι τίποτα σοβαρό, απλά άγχος είναι” και δεν μπαίνει στη διαδικασία να διερευνήσει την ψυχική παθολογία ενδεχομένως με το να παραπέμψει σε κάποιον ειδικό, ή συνταγογραφεί κάποιο ηρεμιστικό όπως τα lexotanil, tavor, stedon, xanax. Η αλήθεια είναι ότι τα συγκεκριμένα φάρμακα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στην άμεση ανακούφιση από το άγχος και αποκατάσταση του ύπνου αλλά αυτή είναι μόνο πρόσκαιρη. Σε περίπτωση που κάποιος τα λαμβάνει μακροχρόνια προκαλείται εξάρτηση και αναπτύσσεται το φαινόμενο της ανοχής, δηλαδή χρειάζεται ολοένα και αυξανόμενες δοσολογίες φαρμάκου προκειμένου να επιτευχθεί το ηρεμιστικό αποτέλεσμα. Τελικά, το άτομο φτάνει στο σημείο να είναι εξαρτημένο από τα συγκεκριμένα φάρμακα. Οι ψυχίατροι ως πιο αρμόδιοι ειδικοί ιατροί στην αντιμετώπιση ψυχικών νοσημάτων είναι από τους ελάχιστα συνταγογραφούντες ιατρούς αυτής της κατηγορίας των φαρμάκων, τα οποία σημειωτέον σε μακροχρόνια χορήγησή τους εκτός από εξάρτηση προκαλούν και κατάθλιψη. Άρα είναι βασικό να προτρέπετε τον οικογενειακό σας ιατρό, σε περίπτωση που υποπτευθεί ψυχικό νόσημα, να σας παραπέμψει στον κατάλληλο ειδικό.

“Για την ψυχή που νοσεί φάρμακο είναι ο λόγος”

|Μένανδρος|

Επικοινωνήστε με τον Ψυχίατρο – Ψυχοθεραπευτή Καρανίκα Ευάγγελο

Επικοινωνία